Czy freelancer musi mieć działalność gospodarczą? Jeśli zastanawiasz się nad rozpoczęciem działalności freelancerskiej i zadajesz sobie to pytanie, to ten wpis jest dla Ciebie. Bycie freelancerem to świetne rozwiązanie dla tych, którzy chcą pracować samodzielnie, zarabiać na własny rachunek i cieszyć się elastycznym grafikiem. Czy musisz mieć firmę, aby działać jako freelancer?
KIM JEST FREELANCER?
Freelancer (tzw. wolny strzelec) to osoba, która pracuje i świadczy usługi na rzecz innych podmiotów w oparciu o inną podstawę prawną, niż umowa o pracę. Freelancer pracuje na własny rachunek dla różnych klientów. Nie wiąże go z żadnym z nich umowa o pracę. Freelancerzy bardzo często pracują zdalnie, co zapewnia im elastyczność czasu pracy oraz dowolność w wyborze miejsca, w którym pracują. Nie muszą brać zleceń, których wykonywać nie chcą, bądź to z uwagi na zakres projektu, jak i osobę klienta. Można powiedzieć, że mogą pracować na własnych zasadach i w zgodzie ze sobą. Pod warunkiem, że finanse się zgadzają 😉
Freelancerem może być zarówno specjalista z wieloletnim doświadczeniem w branży, jak i student dorabiający w trakcie studiów. Jak wynika jednak z raportu “Freelancing w Polsce 2023” opublikowanego przez portal Useme, znaczna większość freelancerów, bo aż 67,3% to osoby z wykształceniem wyższym oraz z doświadczeniem w swojej branży.
W jakim zawodzie można pracować jako freelancer?
Freelancerzy mogą pracować w różnych branżach. Najpopularniejsze zawody to:
- copywriter
- grafik
- fotograf
- programista
- tłumacz
- wirtualna asystentka
- twórca stron internetowych
- architekt
- lektor
- korektor
- montażysta filmów video
- specjalista ds. reklamy w social media
- SEO-wiec
Nie jest to oczywiście wykaz wszystkich zawodów, które mogą zasilić grono freelancerów.
CZY FREELANCER MUSI MIEĆ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ?
Co do zasady nie musi. Freelancer nie musi mieć działalności gospodarczej, aby działać legalnie. Nie musi zakładać firmy, aby wykonywać swoje usługi i świadczyć pracę na rzecz innych osób, czy firm. Może skorzystać z innych dostępnych form, o których piszę poniżej.
Ale … czasami założenie firmy może okazać się opłacalne dla freelancera i korzystne dla klienta. Klienci wolą rozliczać się na podstawie faktur, ponieważ jest to o wiele wygodniejsze.
A czasami założenie działalności gospodarczej będzie jednak konieczne, jeśli działalność wykonywana przez freelancera spełnia przesłanki do uznania jej za działalność gospodarczą.
Co to jest działalność gospodarcza?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, najpierw musimy ustalić, co rozumieć pod pojęciem “działalność gospodarcza”. Definicja działalności jest bardzo krótka i znajduje się w art. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców.
Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.
Zorganizowana działalność zarobkowa. Czyli taka działalność, która nie dość, że założona została w celu uzyskiwania zysku (zarobku), to została w jakiś sposób zorganizowana. Freelancer ma np. swoją stronę internetową z cennikiem, profile na social mediach, stałe miejsce pracy (wynajmuje lokal, bądź pomieszczenie), przeprowadza kampanie reklamowe, poszukuje klientów, prowadzi marketing, posługuje się logo.
Działalność wykonywana we własnym imieniu. Freelancer nie wykonuje jej na zlecenie i pod kierownictwem zleceniodawcy. Działa na własną odpowiedzialność i ryzyko.
Działalność wykonywana w sposób ciągły. Ciągłość oznacza podejmowanie czynności w sposób ciągły. Freelancer wykazuje stałą gotowość do wykonywania usług na rzecz szerokiej grupy klientów.
Jeśli wykonując prace w ramach freelancingu spełnisz powyższe przesłanki, freelancingu nie traktujesz jako działalności ubocznej przy etacie, ciągle wykonujesz zlecenia dla wielu różnych klientów, których aktywnie poszukujesz, reklamujesz się, to Twoja działalność będzie nosiła znamiona działalności gospodarczej i być może konieczne okaże się jej zarejestrowanie.
Freelancer a działalność gospodarcza
Freelancer, który zdecyduje się na zarejestrowanie działalności gospodarczej staje się przedsiębiorcą. Musi przestrzegać wszystkich przepisów prawnych, które dotyczą osób prowadzących firmę, płacić składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, rozliczać się z Urzędem Skarbowym itp. Korzyścią z posiadania własnej firmy jest możliwość rozliczania się z kontrahentami na podstawie wystawionych faktur/rachunków, co dla niektórych może mieć istotne znaczenie. Jednak założenie działalności gospodarczej powinno być poprzedzone dogłębną analizą wad i zalet.
Założenie działalności gospodarczej można rozważyć, jeśli planuje się regularną pracę jako freelancer, współpracę z wieloma klientami, a także rozwijanie swojej działalności. Założenie firmy może ułatwić zdobywanie klientów, prowadzenie księgowości, a także pozwolić na korzystanie z różnych ulg podatkowych.
Decydując się na założenie jednoosobowej działalności gospodarczej warto pamiętać o skorzystaniu z różnego rodzaju ulg, takich jak ulga na start. Więcej o skorzystaniu z tej ulgi znajdziesz we wpisie “Ulga na start – wszystko, co musisz wiedzieć, zanim skorzystasz”.
FREELANCER BEZ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Freelancer, który nie ma zarejestrowanej działalności gospodarczej może wykonywać zlecenia w oparciu o umowy cywilnoprawne: umowę o dzieło lub umowę zlecenia (umowę świadczenia usług). Inną możliwością jest skorzystanie z działalności nierejestrowanej, ale tutaj trzeba spełnić kilka warunków i uważać na pewne kwestie.
Freelancer na umowie
Freelancer, który nie posiada własnej firmy, w świetle przepisów nie jest przedsiębiorcą. Aby rozliczyć się z wykonanej pracy może zawrzeć ze swoim klientem umowę cywilnoprawną: umowę o dzieło lub umowę zlecenia. Umowy te uregulowane są przepisami kodeksu cywilnego, jednak z uwagi na swobodę umów można modyfikować postanowienia umowne. Warto pamiętać o wprowadzeniu postanowień zabezpieczających freelancera.
UMOWA O DZIEŁO
UMOWA ZLECENIA
Freelancer a działalność nierejestrowana
Działalność nierejestrowana (nieewidencjonowana) to świetny sposób na sprawdzenie, czy założenie firmy ma sens. Rejestracja firmy to duża odpowiedzialność. Działając w oparciu o działalność nieewidencjonowaną freelancer może legalnie wykonywać swoją pracę, bez ponoszenia kosztów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Taka działalność nie wymaga rejestracji.
Działalność nierejestrowana, nawet jeśli wykazuje cechy działalności gospodarczej, nie będzie traktowana jak działalność gospodarcza pod warunkiem, że uzyskane przychody w żadnym miesiącu nie przekroczą 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Prowadząc zatem działalność nieewidencjonowaną, od lipca 2023 roku można miesięcznie osiągać przychody do 2700 zł. Limity te zmieniają się co roku i warto śledzić je na bieżąco. W 2024 roku będą wyższe.
Warunki, jakie należy spełnić, aby móc skorzystać z tej formy prowadzenia działalności określone zostały w ustawie Prawo przedsiębiorców. Warunki są dwa. Miesięczny limit przychodów oraz niewykonywanie działalności gospodarczej w okresie ostatnich 5 lat.
Art. 5. 1. Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
Prowadzenie tej formy działalności ma swoje wady i zalety. Główną wadą jest to, że prowadząc działalność nierejestrowaną nie jest się przedsiębiorcą, a zatem od umów świadczenia usług/zlecenia klient freelancera (zleceniodawca) musi odprowadzić składki do ZUS, co nie zawsze będzie dla niego korzystne i zachęcające do skorzystania z usług. Pewne rodzaje działalności, które wymagają zezwolenia, koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej również nie mogą być wykonywane w ramach działalności nieewidencjonowanej. Konieczne jest także prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży.
Warto też pamiętać, że przekroczenie miesięcznego limitu przychodu nawet o złotówkę spowoduje, że działalność nierejestrowana zostanie uznana za działalność gospodarczą. W takim wypadku freelancer będzie musiał w ciągu 7 dni zarejestrować firmę w CEIDG.
CZY FREELANCER MUSI MIEĆ FIRMĘ? PODSUMOWANIE
- Wolny strzelec to osoba pracująca na własny rachunek, zazwyczaj z branży kreatywnej, niezwiązana etatem z jedną konkretną firmą, a realizująca zlecenia i projekty od różnych klientów.
- Freelancer może prowadzić własną działalność gospodarczą, wykonywać zlecenia na podstawie umów cywilnoprawnych bądź skorzystać z działalności nierejestrowanej. Forma, w jakiej proponuje i świadczy swoje usługi będzie wpływała na jego sposób rozliczania się.
- Freelancer nie musi mieć działalności gospodarczej, chociaż czasami może to okazać się korzystne (kwestia rozliczeń z klientami, budowanie własnej marki osobistej, ubezpieczenie). Jeśli natomiast działalność freelancerska spełnia przesłanki działalności gospodarczej, zarejestrowanie firmy może okazać się koniecznością.
- Można być freelancerem “po godzinach”, a jednocześnie pracować na podstawie umowę o pracę.
- Freelancer może rozliczać się na podstawie faktur, jeśli ma firmę (B2B), bądź na podstawie umowy o dzieło, czy umowy zlecenia.
Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie edukacyjny i nie stanowi porady prawnej, ani opinii prawnej (nota prawna).
Spodobał Ci się artykuł? Podziel się nim z innymi albo zostaw komentarz. Będzie mi miło!
Zostaw Komentarz